PARA TAEKVONDO SPORTINING RIVOJLANISHI VA HIMOYA TEXNIKASI BO‘YICHA ILMIY-NAZARIY QARASHLAR TAHLILI
Abstract
Mazkur ilmiy ishda para taekvondo sportining jahon miqyosidagi rivojlanish jarayoni, himoya texnikasini mukammallashtirishning ilmiy-metodik asoslari hamda ilg‘or tajribalar tahlil qilingan. Xalqaro Paralimpik Qo‘mitasi (IPC) va Jahon Taekvondo Federatsiyasi (WT) ma’lumotlariga tayanib, so‘nggi o‘n yillikda para taekvondoning reabilitatsion yo‘nalishdan yuqori malakali professional sport turiga aylanishi asoslab berilgan. Tadqiqotda himoya texnikasi, kompensator harakatlar, step-harakatlar va manyovrlikni rivojlantirish bo‘yicha ilg‘or yondashuvlar, shuningdek psixofiziologik tayyorgarlik, yuklama monitoringi va innovatsion trenajyor tizimlarining samaradorligi yoritilgan. Yetakchi Yevropa va Osiyo davlatlari tajribalari O‘zbekiston sharoitiga mos ravishda tahlil qilinib, milliy terma jamoa sportchilarining xalqaro musobaqalardagi natijalarini oshirishda qo‘llaniladigan metodik tavsiyalar ishlab chiqilgan.
Kalit so‘zlar:Para taekvondo, parasport, himoya texnikasi, kompensator harakatlar, step-harakatlar, manyovrlik, psixofiziologik tayyorgarlik, yuklama monitoringi, innovatsion trenajyorlar, Jahon Taekvondo Federatsiyasi (WT), Xalqaro Paralimpik Qo‘mitasi (IPC), O‘zbekiston, K43, K44 toifalari
References
1. Platonov, V.N. (2015). Sistema podgotovki sportsmenov v olimpiyskom sporte. Kiev: Olimpiyskaya literatura.
2. Shipilov, A., & Bajenov, A. (2021). Metodika razvitiya zashchitnykh tekhnik v para taekwondo. Teoriya i praktika fizicheskoy kultury, № 5, 37–41.
3. Drozdovskiy, A., & Korotkov, V. (2019). Psikhofiziologicheskaya podgotovka sportsmenov v adaptivnykh vidakh sporta. Moskva: Sport.
4. Briskin, Y., Donets, O., & Shelkov, O. (2020). Innovatsion texnologiyalarni qo‘llash orqali para sportchilarning tayyorgarligini oshirish. Sport Science and Human Health, 2(1), 45–52.
5. Evseev, V.V. (2018). Biomekhanicheskie printsipy trenirovki v adaptivnykh vidakh sporta. Sankt-Peterburg: Lesgaft University Press.
6. Kuramshin, Y.F. (2020). Teoriya i metodika adaptivnoy fizicheskoy kultury. Moskva: Academia.
7. Salomov, S. (2020). Para sportchilarning texnik-taktik tayyorgarligini takomillashtirish yo‘nalishlari. O‘zbekiston jismoniy tarbiya va sport jurnali, № 4, 22–27.
8. Bondreva, O. (2019). Psikhologicheskaya integratsiya v adaptivnom sporte. Moskva: Sport.
9. Gapparov, X. (2020). Sportchilarda motivatsion tayyorgarlikni optimallashtirish metodlari. Ilmiy-amaliy jismoniy tarbiya jurnali, № 2, 17–21.
10. World Taekwondo (WT). (2021). Para Taekwondo Competition Rules & Regulations. Lausanne: WT Publications.
