SHISHA MATERIALLAR ISHLAB CHIQARISHDA ARZON VA MAHALLIY XOM ASHYOLARDAN FOYDALANISH TEXNOLOGIYASINI YARATISH
Abstract
Ushbu maqolada shisha materiallar ishlab chiqarishda import o‘rnini bosuvchi, arzon va mahalliy xom ashyolardan foydalanish texnologiyasini yaratish masalasi o‘rganilgan. Shisha ishlab chiqarish an’anaviy ravishda qum, soda, ohaktosh kabi import xom ashyolarga tayanadi, bu esa mahsulot tannarxini oshiradi. Tadqiqotda Farg‘ona vodiysi, Qizilqum va Ohangaron hududlarida mavjud tabiiy qum, dolomit, kaolin va kul aralashmalaridan foydalanish imkoniyatlari tahlil qilindi. Natijalar shuni ko‘rsatdiki, mahalliy xom ashyolar tarkibi bo‘yicha import o‘rnini to‘liq bosa oladi hamda shisha sifat ko‘rsatkichlariga salbiy ta’sir ko‘rsatmaydi. Shuningdek, ishlab chiqilgan texnologiyada pishirish harorati 50–80 °C ga kamaytirilgan bo‘lib, bu energiya sarfini 10–12% ga qisqartiradi.
References
1. Rashidov A.M., To‘xtasinov O.R. Noorganik moddalar texnologiyasi. — Toshkent: “Fan va texnologiya”, 2019.
2. Qodirov B.B., Ergashev S.T. Shisha va keramika materiallari ishlab chiqarish texnologiyasi. — Toshkent: O‘zbekiston Milliy universiteti nashriyoti, 2021.
3. Abdurahmonov A.A., Xo‘jayev R.X. Mahalliy xom ashyolardan foydalanish asoslari. — Toshkent: “Universitet”, 2020.
4. Karimov I.I., Abdullayev D.T. Innovatsion energiya tejamkor texnologiyalar shisha sanoatida. — Ilmiy maqolalar to‘plami, TSTU, 2022.
5. European Glass Society. Utilization of Local Raw Materials in Glass Production: A Sustainable Approach. — Journal of Materials Science and Engineering, 2021, Vol. 9, No. 2, pp. 101–110.
