O‘ZBEKCHA SHE’R YOZGAN MO‘G‘UL XONLARI TARIXI (Yunusxon va uning zurriyodi ijodi misolida)

Sherxon QORAYEV, Qarshi irrigatsiya va agrotexnologiyalar instituti dotsenti, filologiya fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD)

Authors

Sherxon QORAYEV, Qarshi irrigatsiya va agrotexnologiyalar instituti dotsenti, filologiya fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD)

Abstract

Mashhur tarixchi Sharafiddin Ali Yazdiyning shogirdlaridan biri (Bobur Mirzoning ona tomondan bobosi) mo‘g‘ul xoni Yunusxon (1415-1487) o‘zbekcha she’rlar yozgan. Yunusxon Chingizxonning o‘g‘li Chig‘atoy naslidandir. Uvaysxonning o‘limidan so‘ng mo‘g‘ul ulusi ikkiga bo‘linadi. Bir bo‘lagi Yunusxon tomon va ko‘prog‘i Esan Bo‘g‘axon tomon bo‘ladi. Ulug‘bek Mirzo burunroq Yunusxonning egachisini Abdulaziz mirzoga olib bergan edi. Shu munosabat bilan Borin tuman beklaridan Erzan, Charos tuman beklaridan Mirak turkman Yunusxonni uch-to‘rt ming uyli mo‘g‘ul ulusi bilan Ulug‘bek Mirzo qoshiga keltiradilar. Maqsadlari ko‘mak olib, yana mo‘g‘ul ulusini egallash edi; Mirzo muruvvat qilmadi, ba’zisini asir qildi: ba’zilarini birin-sirin viloyatlarga tarqatdi.

References

Zahiriddin Muhammad Bobur. Boburnoma. T. O‘qituvchi, 2008.-B.34.

Mirzo Muhammad Haydar Ayoziy. Tarixi Rashidiy. T. O‘zbekiston, 2011.-B.134-143.

Hofiz Tanish Al-Buxoriy. Abdullanoma. Birinchi kitob. T. Sharq NMK BT, 1999.-B.68.

Faxriy Hiraviy. Ravzat us-salotin. T.Mumtoz so‘z, 2014.-B.36-37.

Zahiriddin Muhammad Bobur ensiklopediyasi.T. Sharq NMAK BT, 2014.-B.590.

Sharafuddin Ali Yazdiy. Zafarnoma. T. Sharq NMK BT, 1997.-B.4.

Zahiriddin Muhammad Bobur. Boburnoma. T.: Yulduzcha, 1990.-B.90.

Mutribiy Samarqandiy. Tazkirat ush-shuaro. T.: Mumtoz so‘z, 2013. –B.54-55.

Qo‘ldoshev Sh. Qo‘qon xonligi va Sharqiy Turkiston: siyosiy, iqtisodiy va madaniy aloqalar. Monografiya. T.: Akademnashr, 2021.-B.124.

Ahmedov B. O‘zbekiston tarixi manbalari (Qadimgi zamon va O‘rta asrlar). T.: O‘qituvchi, 2001.-B184.

Qorayev Sh. O‘zbek xonliklarida adabiy kechalar (Muhammad Shayboniyxon va shayboniylar davri misolida). -T.: “LESSON –PRESS”, 2022.-B.114.

Qorayev Sh. O‘rta asr manbalarida o‘zbek xonliklari adabiy kechalari tarixi (Muhammad Shayboniyxon va shayboniylar davri misolida). -Qarshi: “Intellekt”, 2023.-B.148.

Qorayev Sh. Shayboniy sultonlar tazkirasi. Monografiya. -Qarshi: Intellekt, 2023.-B.206.

Qorayev Sh. O‘zbek sultonlari tazkirasi. Monografiya.-Qarshi: Ilm-fan va ma’naviyat, 2024.-B.264.